Forum.Szybowce.Com

Gość


Autor Wątek: Schemat oglądu kabiny. Jak obserwować przestrzeń w locie? Wpływ stresu.  (Przeczytany 13453 razy)

Żółw

  • Członkowie SKN i SKJN
  • Zaawansowany użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 629
  • Liked: 241
  • Obojętność jest gorsza od nienawiści. Wyklucza wsz
Dzień dobry,
Ostatnie zdarzenia dały mi do myślenia. Dwa razy zderzyłem się w powietrzu z szybowcem.

Zadałem sobie pytania:
  • Co mogę zrobić aby tego uniknąć?
  • Czy popełniam jakieś błędy podczas lotu?

Czy znacie jakieś artykuły obserwowaniu przestrzeni w locie? Podziału uwagi pomiędzy obserwację, sterowanie?

Być może na potrzeby samolotów i lotnictwa komunikacyjnego są jakieś opracowania?
Pozdrawiam
Żółw

Olek

  • Aktywny użytkownik
  • ***
  • Wiadomości: 223
  • Liked: 18
Odp: Schemat oglądu kabiny. Jak obserwować przestrzeń w locie? Wpływ stresu.
« Odpowiedź #1 dnia: Kwiecień 07, 2016, 12:48 »
Czy możesz napisać parę słów ( z Twojej perspektywy), jak do tego doszło ?
Dla mniej doświadczonych pilotów ( takich jak ja) mogło by to stanowić istotną wskazówkę na co zwracać szczególną uwagę aby tego typu zdarzeń uniknąć.

AJ
AJG
Olek
Aeroklub Jeleniogórski

Andrzej Czop

  • Eksperci KS
  • Zaawansowany użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 449
  • Liked: 203
Odp: Schemat oglądu kabiny. Jak obserwować przestrzeń w locie? Wpływ stresu.
« Odpowiedź #2 dnia: Kwiecień 07, 2016, 13:01 »
Z tego co słyszałem to powinieneś się przede wszystkim zaopatrzyć we wsteczne lusterko  ;)

Tu jest ciekawe opracowanie: https://www.bea.aero/uploads/tx_scalaetudessecurite/mid.air.collisions_01.pdf
https://www.bea.aero/etudes/glideraccidents19992001a/glideraccidents19992001a.htm

A do tego nawet jakbyś był mistrzem świata w obserwacji otoczenia, to widzisz tylko max 50...60% otoczenia, zawsze ktoś inny może wpaść na pomysł np. robienia sobie zdjęć w "akwarium", ale myślę też że istotne są reguły zachowania się w tłumie (w akwarium), zrozumienie jak działa flarm i dlaczego w zdecydowanej większości przypadków nie działa, zrozumienia jakie są konsekwencje plamki ślepej w oku, czy że są możliwe takie konfiguracje, że 2 szybowce lecące koło siebie nie widzą się wzajemnie i pewnie jeszcze wiele innych czynników.

Ja w swoim krótkim doświadczeniu miałem kilka "przygód":

1. O mało nie wyjechałem wprost przed nadjeżdżający samochód, gdyby nie krzyk małżonki, pewnie już bym tego nie napisał - powód był dziwny, bo ja na 100% nie widziałem tego samochodu, a samochód był. Okazuje się że pod pewnym kątem względem lewego słupka można nie zobaczyć samochodu bo jedno oko nie widzi bo zasłania słupek, a drugie oko nie widzi, bo akurat obraz trafił na plamkę ślepą, a mózg, żeby nie było dziury w obrazie, "uzupełnił" dziurę obrazem z najbliższego otoczenia czyli przestrzenią bez samochodu...

2. Kiedyś prawie wleciała w nas (z Adamem Czeladzkim) Francuzka bo byliśmy na tle Słońca, a my do tyłu nie widzieliśmy. Flarm pomógł.

3. Kiedyś o mało nie wleciała we mnie holówka z Puchaczem - nie wiem jak to możliwe że w sumie 3 osoby mnie nie widziały. Ja też nie widziałem bo wszystko działo się za mną. Zareagowałem dopiero jak usłyszałem odgłos silnika, czyli całkiem późno...

4. Kiedyś o mało nie zderzyłem się z piratem na żaglu na Żarze - bo ja trzymałem się reguł, a lecący naprzeciw skupił uwagę na innym szybowcu, który leciał bardzo blisko niego.

To historie, które będę pamiętać do końca życia, a było też trochę takich do zapomnienia. Wyobrażam sobie, co ma w pamięci ktoś z nalotem 10000h.
Myślę że kluczem do przetrwania jest przewidywanie, co się może zdarzyć i trochę brakuje analizy wypadków które były. Za komuny były takie historie omawiane na spotkaniach w aeroklubach, biuletynach. A teraz próbowałem odszukać raportu z jakiegoś zdarzenia sprzed lat i pustka w internecie. Zdecydowanie łatwiej odnaleźć takie raporty w Świecie, a u nas nie.

« Ostatnia zmiana: Kwiecień 07, 2016, 13:20 wysłana przez Andrzej Czop »

Piotrek_N

  • Nowy użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 3
  • Liked: 0
Odp: Schemat oglądu kabiny. Jak obserwować przestrzeń w locie? Wpływ stresu.
« Odpowiedź #3 dnia: Kwiecień 07, 2016, 16:11 »
Cześć,
polecam artykuł pod tym linkiem
http://www.podwojnaciagla.pl/ruchy-sakkadowe-oka-i-co-to-oznacza-dla-kierowcow/

jest napisany dla kierowców, ale można go przełożyć dla pilotów...

ogólnie uważam, że przede wszystkim trzeba poznać własne ograniczenia, oraz ograniczenia sprzętu (np FLARM)
warto poczytać o tym jak oszukuje nas mózg do pary ze wzrokiem

w tym odcinku katastrof doszło do zderzenia DC-9 z Phantomem https://www.youtube.com/watch?v=NmtB470ODxs
tutaj było wiele czynników wpływających na bezpieczeństwo których skutkiem była katastrofa, głównie jednak warto zwrócić uwagę na to ka analizowano szanse jakie mieli piloci aby zobaczyć się.

oczywiste są sytuację kiedy oba szybowce znajdują się w swoich "martwych strefach", ale nadal  nasza świadomość tego jakie mamy ograniczenia własne oraz sprzętu może nam pomóc wyjść z opresji

nic nie zwalnia nas z tego "aby widzieć i być widzianym" zwłaszcza w klasie przestrzeni G, musimy zadbać o siebie sami w każdy dostępny sposób

sam ostatnio miałem sytuację, że po starcie za wyciągarką (lot egzaminacyjny) po wyczepieniu się i zakręcie "rzuciłem okiem" na kwadrat i stwierdziłem na głos, że "tarcza się nie kręci" jednakże powtórne spojrzenie w kierunku kwadratu okazało się, że spostrzeżenie były nieprawidłowe instruktor na starcie wziął tarczę i zaczał kręcić. Ponieważ spojrzałem szybko i pewnie niedbale nie zauważyłem od razu tarczy... to był lot w którym symulowano nie wyczepienie, ale takie przeoczenie w przypadku nie wyczepienie się liny kończy się w jeden sposób...

patrzmy uważnie na wszystko w powietrzu i poświęcajmy odpowiednią uwagę obserwację otoczenia, a nie tylko elektornice i wariometrom... piloci niestety giną zazwyczaj przez swoje błędy...


Piotrek

LB1

  • Nowy użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 29
  • Liked: 14
Odp: Schemat oglądu kabiny. Jak obserwować przestrzeń w locie? Wpływ stresu.
« Odpowiedź #4 dnia: Kwiecień 08, 2016, 00:04 »
Niestety po angielsku. Document jest opublikowany przez FAA i jest podstawą używaną w szkoleniu. https://www.faa.gov/pilots/safety/pilotsafetybrochures/media/Pilot_Vision.pdf
Tutaj jest następny dokument opublikowany przez NASA http://humansystems.arc.nasa.gov/flightcognition/Publications/Colvin_ISAP05.pdf Jeden z jego autorów, Key Dismukes jest pilotem szybowcowym. Jeszcze jeden link, który jest opracowaniem lekcji latania:https://www.faasafety.gov/files/gslac/library/documents/2011/Nov/58432/111103%20FLYING%20LESSONS.pdf Mam nadzieję, że to trochę pomoże. Jacek

Gregor

  • Aktywny użytkownik
  • ***
  • Wiadomości: 178
  • Liked: 34
Odp: Schemat oglądu kabiny. Jak obserwować przestrzeń w locie? Wpływ stresu.
« Odpowiedź #5 dnia: Kwiecień 08, 2016, 10:40 »
Ja w swoim krótkim doświadczeniu miałem kilka "przygód":

Wydaje mi sie to strasznie duzo, ale oczywiscie nie znam Twojego nalotu.

Ja w miedzyczasie prkatycznie nie mam wogole "przygod" a jest to zwiazane ze scislym omijaniem zawodow i lotnisk. Gdy jeszcze latalem na zawodach wszelkiego rodzaju "przygody" byly czeste bo sa debile ktorzy nie liczac sie z innymi wlatuja w komin pod prad nie zwracajac uwagi na to ilu juz w nim jest, lub koluja tak blisko, ze Pop prostu mozna sie "odklepac".

Jezeli lece samolotem, latam zawsze nad chmurami. Przygody = 0.

Ja chwilowo jestem raczej szczesliwy a latanie to jedynie Hobby, stresu tam nie potrzebuje.

 

To jest wylacznie moje osobiste prywatne, niecenzurowane mniemanie, ktore prawie na
 pewno jest bledne. Nie poleca sie nasladowania, jakiekolwiek gwarancje sa wykluczone.


Andrzej Czop

  • Eksperci KS
  • Zaawansowany użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 449
  • Liked: 203

Bogdan Dorozko

  • Aktywny użytkownik
  • ***
  • Wiadomości: 112
  • Liked: 77
Żółwiu, jak wiesz mój wynik to o jedno zderzenie mniej. Przyczyn swojego zderzenia jestem świadom w 100%, co więcej jeszcze zanim do niego doszło już wiedziałem, że ryzykuję - w głowie zapaliła się lampka ostrzegawcza. Ta lampka jestem pewien, że często nam się zapala. Niestety często też akceptujemy to ryzyko, wszak tyle razy nam się udało.
Latając intensywnie na zawodach jesteś w grupie max. ryzyka i jeśli nadal chcesz na nich latać musisz to zaakceptować. Latając rekreacyjnie ograniczysz to ryzyko. Ograniczysz też to ryzyko latając samotnie na zawodach, tak jak widziałem robiłeś to w Stalowej. Ja mam tak do tej pory, że jak mnie ktoś denerwuje w kominie to szukam swojego. Warto chyba też nie kusić losu i unikać takich zawodów jak Nitra. 100% zawodników wykonuje pierwsze loty w sezonie podczas konkurencji, czasami w słabej pogodzie kilkadziesiąt szybowców przed odejściem wisi na Zoborze - trochę to jak proszenie się o guza.
Co do fizjologii jeśli masz wątpliwości może warto sprawdzić kąt widzenia, czas reakcji na bodźce wizualne. Lekarze medycyny pracy znają się na tych tematach.

MirekMatkowski

  • Członkowie Komisji Szybowcowej
  • Zaawansowany użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 454
  • Liked: 39
Czyli wypracowanie osobistej strategii przezycia w szybownictwie. (wlasny Ryzyko-Management")
W naszym gronie mamy kilka pozytywnych przykladow, lacznie z Twoim Bogdan.

Moja prezentacja z roku 2005 jest chyba ciagle aktualna tzn. tresc bo statystyke trzeba by niestety uaktualnic)
http://www.szybowce.com/wp-content/uploads/2014/02/Jak-przezyc-szybownictwo_2014b-_CMMatkowski.pdf
Zakladka  http://www.szybowce.com/pl/ -> Dla nas -> Bezpieczenstwo
Zawarta tam teza o 10% byla po pewnym czasie poprawiona na 20%. Oby sie ona nie sprawdzila a duzo zalezy tutaj od nas samych, od naszego zachowania.  To jest najbardziej efektywna metoda, niezaleznie od systemowych rozwiazan  urzedow czy tez KS.
(PL)    Safety isn't free
(GER) Freedom isn't free
www.soaring-systems.com

novembertango

  • Nowy użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 3
  • Liked: 6
Odp: Schemat oglądu kabiny. Jak obserwować przestrzeń w locie? Wpływ stresu.
« Odpowiedź #10 dnia: Grudzień 09, 2016, 00:46 »
Gdyby ktoś był zainteresowany tekstem "Pilot Vision" FAA po polsku, to zapraszam: http://bit.ly/wzrok-pilota-pdf

Tłumaczenie przeleżało sezon "prawie gotowe", ale niedawny wypadek w UK zmobilizował mnie, by dokończyć. W tekście trochę informacji o nieoczywistych aspektach widzenia (typu 'martwy punkt') czy proponowany schemat oglądu kabiny. Może komuś się przyda.

slawosz

  • Nowy użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 4
  • Liked: 0
Odp: Schemat oglądu kabiny. Jak obserwować przestrzeń w locie? Wpływ stresu.
« Odpowiedź #11 dnia: Grudzień 09, 2016, 14:15 »
Hej,
dzieki za tlumaczenie i ogolnie za bardzo fajne materialy.

niedawny wypadek w UK

Mieszkam wiec i latam (jeszcze nie jestem solo) u UK. Po wypadku, wszyscy z klubu dostali maila od CFI przypominajacego zasady startu za wyciagarka, to tak apropos

Cytuj
Za komuny były takie historie omawiane na spotkaniach w aeroklubach, biuletynach

Polecam tez: https://members.gliding.co.uk/bga-safety-management/, niestety po angielsku. Z moich obserwacji wynika, ze BGA bardzo angazuje sie w bezpieczne latanie, i ma to skutek - w 2015 nikt nie zginal w wypadku szybowcowym (procz samobojstwa, ale to oczywiscie sie nie liczy).

mc

  • Nowy użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 2
  • Liked: 0
Odp: Schemat oglądu kabiny. Jak obserwować przestrzeń w locie? Wpływ stresu.
« Odpowiedź #12 dnia: Grudzień 09, 2016, 15:28 »
Mieszkam wiec i latam (jeszcze nie jestem solo) u UK. Po wypadku, wszyscy z klubu dostali maila od CFI przypominajacego zasady startu za wyciagarka, to tak apropos
Jak przypuszczam, chodzi o wypadek z tego samego dnia u mnie w klubie (The Gliding Centre, Husbands Bosworth), zderzenie w powietrzu szybowca z ultralightem. Jedyna informacja przekazana przez klub to informacja o pogrzebie, a wszyscy w klubie debatują dlaczego w ultralightach nie ma FLARMu, bo jakby był, to by do tego nie doszło.   :-\ Czekamy na raport AAIB.
Pozdrawiam,
Maciek

UX

  • Aktywny użytkownik
  • ***
  • Wiadomości: 113
  • Liked: 29
Odp: Schemat oglądu kabiny. Jak obserwować przestrzeń w locie? Wpływ stresu.
« Odpowiedź #13 dnia: Grudzień 09, 2016, 17:37 »
Mieszkam wiec i latam (jeszcze nie jestem solo) u UK. Po wypadku, wszyscy z klubu dostali maila od CFI przypominajacego zasady startu za wyciagarka, to tak apropos
Jak przypuszczam, chodzi o wypadek z tego samego dnia u mnie w klubie (The Gliding Centre, Husbands Bosworth), zderzenie w powietrzu szybowca z ultralightem. (...)
Raczej chodzi o ten drugi wypadek  w Dartmoor do którego doszło właśnie przy starcie za wyciągarką.

novembertango

  • Nowy użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 3
  • Liked: 6
Odp: Schemat oglądu kabiny. Jak obserwować przestrzeń w locie? Wpływ stresu.
« Odpowiedź #14 dnia: Grudzień 09, 2016, 19:47 »
Żeby sprostować podstawy rodzącej się dyskusji ;) doprecyzuję, że w kontekście 'wzroku pilota' chodziło mi o zderzenie juniora (?) z samolotem - podejrzewam, że ktoś kogoś nie zauważył...

A co do wypadku Matta Wrighta za windą, to jeśli ktoś wie coś więcej o przebiegu/przyczynach, to chętnie się dowiem, bo w internetach próżno szukać.